Drie keer per jaar maak ik serieuze emigratieplannen. De overgang van de zomer naar het regenseizoen is zo’n moment. En de jaarlijks terugkerende discussie over Zwarte Piet ook.
In de jaren dat Zwarte Piet mijn hart had moeten veroveren met zijn strooigoed, of mij juist doodsangsten had kunnen inboezemen met zijn dreigementen om me in een zak te stoppen en op een trage stoomboot mee naar Spanje te nemen, woonde ik in Zuid-Korea. Een argument dat ik overigens vaak gebruik om het ongeloof van mensen te sussen als een gesprek gaat over typisch Nederlandse iconen uit mijn kindertijd die ik niet ken. (Op vragen als: “Wat, ken jij Ovidus en zijn vriendjes niet?!” antwoord ik steevast de alles verklarende zin: “Nee sorry, toen woonde ik in Korea,” waarna alles weer goed is.)
Terwijl kinderen in Nederland Sinterklaas vierden, was ons gezin bezig met iets heel anders: de jaarlijkse kerstfoto. Mijn zusjes en ik werden in Koreaanse klederdracht gehesen en gingen op de foto met Koreaanse kinderen voor een vrolijk gekleurde Koreaanse tempel. Op de foto maakte ik met mijn vingers graag een peace-teken, een gewoonte die ik overnam van de lokale bevolking, maar dat vond mijn moeder geen geschikte pose voor de foto die ze naar alle vrienden en familie in Nederland stuurde. Het enige wat mij als kind begin december dus bezighield, was mijn peace-vingers zo goed timen dat ik ze precies op de klik van de foto omhoog stak en razendsnel weer terugtrok, zodat mijn moeder dat pas bij het zien van de afgedrukte foto’s ontdekte. De traditie van Sint en Zwarte Piet en wortels in stinkschoenen stoppen doet mij dus niet zo veel.
Wat me wel wat doet, is het aantal mensen dat zich met deze kwestie bezighoudt. Het begon met een paar verongelijkte BN’ers in praatprogramma’s, maar sinds gisteren is het een debat op internationaal niveau en bemoeien zelfs hoge pieten – eh, piefen – van de VN zich met ons feest.
Nu er een serieuze kans is dat Zwarte Piet wordt afgeschaft, probeer ik me voor te stellen hoe 5 december eruit zou zien zonder onze door de schoorsteen zwartgeblakerde vrienden. Krijgt Sinterklaas dan Witte Pieten? En hoe komen de cadeautjes dan in de huizen als ze niet meer via de schoorsteen mogen?
Een tweede idee: Sint leent figuren uit andere sprookjes. Hoe leuk zou het zijn als Oempa Loempa’s, de Zeven Dwergen of Klein Duimpje door het land sjezen om de pakjes rond te brengen?
Opvoedkundig is het fijn als Sinterklaas een multiculti-gang om zich heen verzamelt: een Chinees, een Spanjaard, een Turk, een Surinamer, een Hollander. Stereotyperen ligt dan op de loer, krijgen we dat weer.
Als de VN hun zin krijgen, wordt een alternatief bedenken voor Zwarte Piet nog niet zo eenvoudig. Mocht die discussie inderdaad losbarsten, dan ga ik dit jaar in december graag met de laatste Zwarte Pieten mee naar Spanje. Peace.
Deze column schreef ik voor HP/De Tijd.
