Het is WOII Weetjes Week. Gister ging het over de Oscars, vandaag radio.
Wist je dat: Amerikaanse radiodeejays in 1942 geen verzoeknummers mochten draaien? The Department of War was bang dat de vijandelijke agenten elkaar via verzoeknummers geheime codes zouden doorgeven.
In Nederland was er Radio Oranje, “De stem van strijdend Nederland”, het radioprogramma van de Nederlandse regering in ballingschap in Londen. De uitzending duurde een kwartier en werd om 9 uur ‘s avonds uitgezonden door de BBC.
De eerste uitzending was op 28 juli 1940. Een beroemde zin van Koningin Wilhelmina is:
“Wie op het juiste oogenblik handelt, slaat den Nazi op den kop. Ik heb gezegd”.
Niet verder vertellen: Hoofddoel van de uitzendingen was het volk moed inspreken, maar in de berichten werden ook geheime boodschappen voor het verzet verwerkt.
De bezetter had het luisteren naar de Engelse zenders verboden. Nederlanders moesten dus in het geheim naar Radio Oranje luisteren. De Duitsers hadden de bevolking verplicht om alle radio-ontvangers in te leveren, maar gemiddeld hield één op de vier huishoudens ze toch. De radio’s werden op allerlei creatieve manieren verstopt.
Hé, psst, op welke golflengte hebben jullie ‘m? Uitzendingen waren te beluisteren op 1500 meter (lange golf), 373, 285 en 261 meter (middengolf) en de 49-, 41- en 31-meterband (korte golf). De Duitsers plaatsten allerlei stoorzenders waardoor Radio Oranje op veel plaatsen alleen op de korte golf te beluisteren was.
Zelf een radio knutselen? Er waren ook kristal-ontvangers. Met de juiste spoel kon men Radio Oranje stoorvrij ontvangen met een koptelefoon. Hier was geen elektrische spanning voor nodig.
