Zou jij iemand anders in jouw plaats naar een concentratiekamp laten gaan?

Gister keek ik de uitzending van Andere Tijden van afgelopen zondag, getiteld Geweten in de oolog. Een mooie dubbelzinnige titel, want het gaat dus over het geweten in de oorlog (Wat doe je en wat laat je?) maar daarmee ook over de vraag in hoeverre mensen wisten dat ze direct of indirect een schakel werden in de Jodenvervolging.

In de uitzending vertellen een politieman, een marechaussee, een spoorbeambte en een joodse jurist op de afdeling ‘arierverklaringen’ in Westerbork over hun dilemma’s. En over de heftige beslissingen. Jurist Henri bijvoorbeeld vertelt dat hij als ingezetene van kamp Westerbork precies wist wat het transport naar het oosten betekende en dat hij door zijn functie als administratief medewerker, zijn eigen vertrek heeft uitgesteld. In zijn plaats vertrokken anderen naar het ‘werkkamp‘.

Opmerkelijk: de interviews werden in 2004 al afgenomen in het kader van het internationale onderzoeksproject Witnesses, Collaborators and Perpetrators. Nu alle vier de sprekers niet meer leven, zijn de beelden pas openbaar gemaakt.

Bekijk hier deze bijzondere uitzending:

http://embed.vpro.nl/player/?src=urn:vpro:media:program:13237116&skin=geschiedenis

getagged , , , ,